Jakie czynniki decydują o tym, że praca jest zdrowa i bezpieczna?

Na początku należy dokonać pomiaru ryzyka i podjąć próby wyeliminowania jego występowania. Aby ryzyko utrzymywało się w akceptowalnej normie, należy zapewnić zdrowe i bezpieczne warunki pracy (pomieszczenia pracy wraz z całą infrastrukturą, maszyny i urządzenia przemysłowe, ale i takie jak smartfon czy komputer, a także samochód służbowy), a także zdrowe i bezpieczne zachowania pracowników. Ważne są także regularnie przeprowadzane badania lekarskie pracowników (tzw. profilaktyka zawodowa).

Jeśli praca odbywa się w warunkach szczególnie uciążliwych, pracodawca powinien zapewnić pracownikom posiłek oraz napoje (zimne i/lub ciepłe). Ich ilość nie jest ściśle określona. Każdy pracownik musi zostać sie poinformowany o szkodliwości materiałów czy procesów technologicznych, z którymi pracuje przed podjęciem się tych czynności. Powinien także zostać wyposażony w niezbędne środki ochrony indywidualnej.

Kodeks pracy a bezpieczna praca

Artykuł 209 Kodeksu pracy mówi, że: Pracodawca jest obowiązany umożliwić pracownikom, w przypadku wystąpienia bezpośredniego zagrożenia dla ich zdrowia lub życia albo dla zdrowia lub życia innych osób, podjęcie działań w celu uniknięcia niebezpieczeństwa - nawet bez porozumienia z przełożonym - na miarę ich wiedzy i dostępnych środków technicznych.

Tak więc w każdym przypadku zagrożenia, Pracodawca powinien odpowiednio zareagować i umożliwić działania, których ostatecznym celem jest minimalizacja lub usunięcie niebezpieczeństw.

Artykuł 210 mówi natomiast, że:
§ 1.  W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.

§  2.  Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, o którym mowa w § 1, pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.

§  21.  Pracownik nie może ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla niego konsekwencji z powodu powstrzymania się od pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia w przypadkach, o których mowa w § 1 i 2.

§  3.  Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia w przypadkach, o których mowa w § 1 i 2, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

§  4.  Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób.

Wszystkie wymienione elementy mają wpływ na poziom ryzyka zawodowego w danej firmie. Jak nimi zarządzać, by utrzymać ich właściwy stan?

Ryzyko zawodowe - bezpieczna praca, czyli jaka?

Istnieje pewien model oceny i utrzymywania ryzyka zawodowego w normie. Jest to tzw. piramida bezpieczeństwa. Ustalono, że istnieje stała proporcja między ilością małych, drobnych i niebezpiecznych sytuacji tzw. zdarzeń potencjalnie wypadkowych, a liczbą realnych, niebezpiecznych i zagrażających życiu i zdrowiu pracowników - incydentów i wypadków przy pracy.

Szacuje się, że na 300 sytuacji potencjalnie wypadkowych przypada 29 incydentów (prowadzących do lekkiego urazu np. skaleczenie się nożem do papieru).

Działanie zapobiegawcze w oparciu o przedstawioną wyżej piramidę bezpieczeństwa w założeniu ma na celu eliminację sytuacji potencjalnie wypadkowych i incydentów, by te nie doprowadziły do realnych i groźnych wypadków podczas pracy.

Wszystkie szkolenia bhp kładą także duży nacisk na bezpieczne i zdrowe zachowania pracowników. Nieostrożność, lekkomyślność i naruszanie zasad bezpieczeństwa pracy przez pracowników może doprowadzić do bardzo poważnych wypadków.