Za co jest kara pieniężna dla pracownika? Konsekwencje naruszeń w kontekście Kodeksu Pracy

30.08.2023
Za co jest kara pieniężna dla pracownika? Konsekwencje naruszeń w kontekście Kodeksu Pracy

Za co kara pieniężna dla pracownika?

Za nieprzestrzeganie przepisów bhp pracownikom grożą dwa rodzaje konsekwencji (nie można stosować innych niż te wymienione poniżej):

  • kara porządkowa (wg Kodeksu Pracy: kara upomnienia, nagany, pieniężna)

  • zwolnienie z pracy.


Kodeks Pracy nie przewiduje konieczności gradacji kar, więc już za pierwsze przewinienie można otrzymać którąkolwiek z tych kar. Kara nie może być użyta, gdy minęło 2 tygodnie od momentu powzięcia wiadomości o tej sytuacji lub 3 miesiące po wykroczeniu. Przed decyzją o karze pracodawca musi wysłuchać pracownika i jego wersji wydarzeń.

Upomnienie/nagana może być przyznana pracownikowi za następujące wykroczenia:

  • nieprzestrzeganie ustalonego porządku i organizacji pracy, przepisów bhp, przepisów przeciwpożarowych,

  • nieprzestrzeganie ustalonego sposobu potwierdzania obecności w pracy i usprawiedliwiania nieobecności

Kara pieniężna może być przyznana pracownikowi za następujące wykroczenia:

  • nieprzestrzeganie przepisów bhp oraz przeciwpożarowych, 

  • stan nietrzeźwości w miejscu pracy (po spożyciu alkoholu lub innego środka odurzającego), 

  • spożywanie alkoholu (lub innych środków odurzających w miejscu pracy), 

  • opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia.

Ukaranie anuluje się po roku nienagannej pracy, co sprawia, że informacja o ukaraniu zostaje wykreślona z akt pracowniczych.


Kara pieniężna dla pracownika za błędy

Błędy popełniane w miejscu pracy, zwłaszcza te związane z bezpieczeństwem, mogą skutkować nałożeniem kary pieniężnej. Pracownik odpowiadać będzie za swoje niedoprecyzowania, zaniedbania czy brak reakcji w sytuacjach wymagających natychmiastowego działania. To ważne, aby każdy pracownik zdawał sobie sprawę z potencjalnych konsekwencji swoich działań lub zaniechań.

Obowiązki pracownika dzielimy na dwie, podstawowe grupy:

  • ogólne względem pracodawcy (określane przez artykuł 100 Kodeksu Pracy),

  • dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy (określane przez artykuł 211 Kodeksu Pracy).

Według artykułu 100 Kodeksu pracy pracownik jest zobowiązany do:

  • sumiennej i starannej pracy,

  • stosowania się do poleceń przełożonego, jeśli nie są sprzeczne z Kodeksem pracy oraz umową o pracę,

  • przestrzegania czasu pracy, regulaminu pracy, zasad bhp oraz zasad współżycia społecznego,

  • dbania o dobro zakładu pracy,

  • zachowania tajemnic biznesowych, które mogą narazić pracodawcę na szkodę.

Wg. artykułu 211 Kodeksu pracy pracownik jest zobowiązany do:

  • znajomości przepisów bhp, uczestnictwa w szkoleniach i egzaminach sprawdzających wiedzę,

  • wykonywania pracy zgodnie z zasadami bhp i stosowania się do poleceń z tego zakresu,

  • dbałości o porządek w miejscu pracy, o stan maszyn i urządzeń,

  • stosowania środków ochrony zbiorowej, a jeśli istnieje taka konieczność, także środków ochrony indywidualnej,

  • poddawania się cyklicznym i obowiązkowym badaniom lekarskim,

  • zawiadomienia przełożonego o wypadku, zagrożeniach zdrowia lub życia w miejscu pracy, a także ostrzegania o nich innych pracowników,

  • współdziałania z pracodawcą w wypełnianiu obowiązków bhp.


Obowiązki pracodawcy i pracowników w procesie pracy reguluje regulamin pracy, którego zakres reguluje artykuł 104 Kodeksu pracy. Regulaminu nie ustala się w zakładach pracy, które zatrudniają poniżej 20 pracowników.

Co określa regulamin pracy?:

  • porządek i organizację pracy,

  • zasady przebywania na terenie zakładu pracy w czasie pracy i po jej zakończeniu,

  • obowiązki bhp i przeciwpożarowe,

  • zgłaszanie obecności, usprawiedliwiania nieobecności.

Jaka kara pieniężna dla pracownika?

W zależności od stopnia naruszenia i zaawansowania sytuacji, kara pieniężna dla pracownika może być różnie ustalana. Jaka jest więc kara pieniężna dla pracownika? Kodeks Pracy przewiduje możliwość nałożenia kar finansowych w zależności od skali naruszenia. Pracodawca może zdecydować się na upomnienie, naganę, a w ostateczności nawet na wypowiedzenie umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia, co jest znane jako zwolnienie dyscyplinarne. Wszystkie reguły określa artykuł 108 Kodeksu Pracy.

Pracownik, który wyrządził szkodę pracodawcy (na skutek nienależytego wypełnienia obowiązków lub ich zaniechania), zobowiązany jest do jej naprawy. Ponosi odpowiedzialność tylko w ramach straty i za normalne następstwa swojego zaniechania lub działania.

W przypadku gdy pracownik wyrządzi szkodę osobie trzeciej - odpowiedzialność ponosi pracodawca. Pracodawca może w następstwie tej czynności ubiegać się od pracownika, który wyrządził szkodę, jej naprawienia, w oparciu o reguły ogólnej odpowiedzialności materialnej pracowników.

Pracodawca musi określić wysokość szkody oraz wszelkie okoliczności uzasadniające odpowiedzialność pracownika w tym zakresie. Pracownik nie odpowiada za działalność gospodarczą pracodawcy, a szczególnie za działania na granicy ryzyka.


Odszkodowanie za wyrządzoną szkodę ustala się nie większą niż trzykrotność wynagrodzenia pracownika z dnia wyrządzenia szkody.

Jeśli pracownik wyrządzi szkodę z winy umyślnej, wówczas musi ją naprawić w pełnej wysokości.

Warto podkreślić, że celem kar finansowych jest nie tylko ukaranie pracownika za błędy czy naruszenia, ale także budowanie świadomości odpowiedzialności za bezpieczeństwo w miejscu pracy. Dlatego też szkolenia z BHP odgrywają kluczową rolę w edukowaniu pracowników i minimalizowaniu ryzyka wystąpienia sytuacji, które mogą skutkować nałożeniem kary pieniężnej.

Dla pracodawcy kluczowym jest zdefiniowanie klarownych zasad postępowania i bezpieczeństwa w regulaminie pracy, a dla pracowników - świadomość, że przestrzeganie tych zasad nie tylko wpływa na ich bezpieczeństwo, ale także na uniknięcie nieprzyjemnych konsekwencji finansowych.

Jakie są prawa pracownika? Więcej o tym przeczytasz tutaj: https://www.szkolenia-bhp24.pl/strefa-wiedzy/artykuly/Prawa-pracownika-Kodeks_pracy

opracowano na podstawie materiałów własnych:

Film: "Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy"

Film: "Kary regulaminowe" 

Film: "Obowiązki i odpowiedzialność pracownika względem pracodawcy"

Skontaktuj się z nami

BEZPŁATNY TEST - zamów wybrane szkolenie