Prawo pracodawcy do kontroli prawidłowego wykorzystania zwolnienia L4

Zasady kontroli:

1. Pracodawca może przeprowadzić kontrolę osobiście lub może ją zlecić innej osobie (np. kierownikowi). Osoba ta powinna otrzymać upoważnienie na piśmie, które wraz z dowodem tożsamości przedstawia kontrolowanemu.

2. Pracodawca może przeprowadzać kontrolę bez ustalania z góry stałych jej terminów.

3. Pracodawca przeprowadza kontrolę w:

• miejscu zamieszkania pracownika,

• miejscu jego czasowego pobytu (adres pobytu podawany jest w zaświadczeniu lekarskim),

• innym zgłoszonym przez pracownika miejscu, np. w domu osoby, która na okres choroby opiekuje się pracownikiem (np. u rodziców, przyjaciela),

• miejscu pracy lub w miejscu prowadzenia działalności pozarolniczej (np. gdy pracownik jest jednocześnie zatrudniony u innego pracodawcy).

Jeśli kontrolujący stwierdzi, że pracownik, w trakcie zwolnienia lekarskiego wykonywał pracę zarobkową lub wykorzystywał to zwolnienie niezgodnie z jego celem, sporządza protokół  zawierający opis nieprawidłowości (osoba kontrolowana może wnieść uwagi do protokołu). Ustalenia kontroli zawarte w protokole kontroli, są podstawą do niewypłacenia pracownikowi zasiłku.

Szczegółowo tryb przeprowadzania kontroli, o których mowa, opisuje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz.U. 1999 nr 65 poz. 743). Rozporządzenie zawiera również wzór upoważnienia do przeprowadzenia kontroli i wzór protokołu kontroli.

W razie wykrycia nieprawidłowości, dalsze decyzje w sprawie uprawnień do zasiłku wydaje ZUS na wniosek osoby dokonującej kontroli (pracodawca, osoba przez niego upoważniona np. kierownik, pracownik ZUS). Od decyzji przysługuje pracownikowi odwołanie do sądu, za pośrednictwem jednostki ZUS, która wydała decyzję. Na złożenie odwołania przysługuje miesiąc od dnia otrzymania decyzji.

Obowiązek skierowania na kontrolne badania lekarskie pracownika wracające z L4 trwającego ponad 30 dni.

Zgodnie z § 2 art. 229 Kodeksu pracy, w przypadku spowodowanej chorobą niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, pracownik podlega obowiązkowym, kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia dalszej zdolności do pracy.

Na mocy § 4a art. 229 Kodeksu pracy, obowiązek skierowania go na takie badania spoczywa na pracodawcy, ponieważ to on jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo i higienę pracy w zakładzie pracy (art. 207 Kodeks pracy).

Na podstawie § 4 art. 229 Kodeksu pracy, pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku, w warunkach opisanych w skierowaniu na badania lekarskie.

Pracodawca ma więc obowiązek zapoznania się z orzeczeniem lekarskim wydanym po wykonaniu badań kontrolnych, by w zależności od jego ustaleń, zezwolić pracownikowi na powrót do pracy na dotychczasowym stanowisku, bądź odsunąć go od pracy na danym stanowisku pracy i przenieść na inne, zgodnie ze wskazówkami lekarskimi.

O swojej decyzji pracodawca ma obowiązek powiadomić innych pracodawców zatrudniających pracowników w tym samym miejscu (art. 208 Kodeks pracy) a przede wszystkim osobę pełniącą funkcję kierowniczą, której to osobie bezpośrednio podlega pracownik. Kierownik ma wówczas obowiązek bezwzględnego wykonania polecenia pracodawcy (a więc niedopuszczenia takiego pracownika do pracy).

Warto nadmienić, że z mocy art. 211 pkt. 5 i 7, pracownik ma obowiązek poddać się badaniom kontrolnym, a w wypadku uchylania się od tego obowiązku może zostać ukarany przez pracodawcę (art. 108 Kodeks pracy).

Więcej na temat kontroli, w kontekście Państwowej Inspekcji Pracy, można przeczytać tutaj: https://www.szkolenia-bhp24.pl/strefa-wiedzy/artykuly/Panstwowa-Inspekcja-Pracy